W polskim systemie prawnym postępowanie karne składa się z kilku etapów, a jednym z najważniejszych jest postępowanie przygotowawcze. Może ono przyjąć formę dochodzenia lub śledztwa, które różnią się zakresem, trybem prowadzenia i rodzajem spraw, których dotyczą. Jakie są kluczowe różnice między tymi dwoma procedurami?
1. Czym jest dochodzenie?
Dochodzenie to uproszczona forma postępowania przygotowawczego, stosowana w przypadku mniej poważnych przestępstw.
✅ Kiedy stosuje się dochodzenie?
- gdy przestępstwo zagrożone jest karą nieprzekraczającą 5 lat więzienia (np. drobne kradzieże, uszkodzenie mienia, znieważenie funkcjonariusza),
- gdy sprawa jest stosunkowo prosta i nie wymaga skomplikowanych czynności dowodowych.
✅ Kto prowadzi dochodzenie?
- Policja lub inny uprawniony organ (np. Straż Graniczna, Żandarmeria Wojskowa),
- Prokurator nadzoruje, ale rzadko prowadzi dochodzenie osobiście.
✅ Czas trwania dochodzenia
- Dochodzenie powinno zakończyć się w ciągu 2 miesięcy,
- Może być przedłużone do 3 miesięcy, a w wyjątkowych przypadkach na dłużej.
✅ Charakterystyka dochodzenia
- mniej formalne niż śledztwo,
- stosowane przy sprawach o niskiej szkodliwości społecznej,
- często kończy się skierowaniem wniosku o ukaranie do sądu zamiast aktu oskarżenia.
2. Czym jest śledztwo?
Śledztwo to bardziej rozbudowana i skomplikowana forma postępowania przygotowawczego, stosowana w sprawach poważniejszych przestępstw.
✅ Kiedy prowadzi się śledztwo?
- gdy przestępstwo jest zagrożone karą powyżej 5 lat więzienia (np. zabójstwo, rozbój, oszustwo na dużą skalę),
- gdy sprawa jest skomplikowana i wymaga długotrwałego postępowania dowodowego.
✅ Kto prowadzi śledztwo?
- Prokurator,
- Policja może wykonywać czynności, ale pod ścisłym nadzorem prokuratora.
✅ Czas trwania śledztwa
- Standardowo trwa 3 miesiące,
- Może być przedłużone nawet do 12 miesięcy lub dłużej w wyjątkowych sprawach.
✅ Charakterystyka śledztwa
- bardziej skomplikowane niż dochodzenie,
- stosowane w sprawach o dużej wadze i skomplikowanej strukturze dowodowej,
- kończy się skierowaniem aktu oskarżenia do sądu lub umorzeniem.
3. Główne różnice między dochodzeniem a śledztwem
| Cecha | Dochodzenie | Śledztwo |
|---|---|---|
| Rodzaj przestępstwa | Lżejsze, kara do 5 lat więzienia | Cięższe, kara powyżej 5 lat |
| Kto prowadzi? | Policja (pod nadzorem prokuratora) | Prokurator (czasem wspólnie z Policją) |
| Czas trwania | 2–3 miesiące | Minimum 3 miesiące, często dłużej |
| Formalności | Mniej formalne | Bardziej skomplikowane procedury |
| Efekt końcowy | Wniosek o ukaranie lub akt oskarżenia | Akt oskarżenia lub umorzenie |
Podsumowanie
Choć zarówno dochodzenie, jak i śledztwo mają na celu wyjaśnienie okoliczności przestępstwa i zebranie dowodów, różnią się stopniem formalności, czasem trwania i podmiotami prowadzącymi. Dochodzenie dotyczy prostszych spraw i jest prowadzone głównie przez Policję, natomiast śledztwo jest bardziej skomplikowane i nadzorowane przez prokuratora. W obu przypadkach kluczowe jest przestrzeganie praw podejrzanego, dlatego warto skorzystać z pomocy doświadczonego prawnika w razie problemów prawnych.
Dodaj komentarz